- Strona główna
- Ekspozycje
- Czasowe
- Archiwum wystaw
- Rozproszyć mrok. Wirtualnie i realnie o lampie naftowej
- Doświetlanie roślin. O lampach z dekoracją kwiatową
![Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212 Fotografia kolorowa przedstawia fragment porcelanowego korpusu lampy naftowej. W owalu bukiet kwiatów w kolorach białym, różowym, niebieskim, pomarańczowym. Pomiędzy kwiatami zielone liście.](storage/pages/1335/uploads/1._tytulowe.jpg)
Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
Piękna kwiatów nie umiemy stworzyć, możemy jedynie podziwiać możliwości i kunszt natury w tym zakresie. Pozostaje nam również skwapliwe jej kopiowanie. Naśladowanie przyrody stanowiło wyzwanie chociażby dla mistrzów malarstwa. I tak, jak natura obdarowuje nas pięknem kwiatów, tak my możemy obdarowywać pięknymi bukietami… albo lampami z kwiatową dekoracją na porcelanowych lub fajansowych korpusach.
Ten odcinek naszej opowieści poświęcamy czterem lampom z kwiatowym zdobieniem. (W Muzeum Zamoyskich w Kozłówce można wyróżnić więcej lamp z takim motywem, ale niektóre z nich były już omawiane w innym kontekście.)
W Salonie Małym, na ekranowym stole okrytym bordową tkaniną, ustawiona jest angielska lampa, stołowa salonowa, z początku XX wieku. Jej metalową podstawę na planie koła zdobią motywy roślinne, woluty i guzy. Osadzony na podstawie fajansowy, owoidalny korpus ozdobiony jest kwiatami katlei oraz gałązkami o drobnych kulistych owocach. (Katleja wywodzi się ze storczykowatych, niekiedy jej kwiaty osiągają średnicę 25 cm.) Dekoracja utrzymana jest w kolorach różu, błękitu i zieleni. Metalowy zbiornik na naftę wpuszczono w ceramiczny korpus lampy, a pierścieniowy palnik wykonała firma W. Weickart z Lipska. Na spodzie korpusu umieszczony jest wycisk : 7141 i litera C. Kominek jest już współczesnym uzupełnieniem, podobnie jak kopulasty klosz z mlecznego szkła.
Kolejna lampa, również stołowa salonowa, wykonana została prawdopodobnie we Francji, w działającej od pierwszej dekady XIX wieku manufakturze Bayeaux – Valentine (?). Lampa zaś datowana jest na 2. połowę XIX wieku.
W korpusie o kształcie walca, mocno przewężającego się ku górze, wydzielono dwie owalne kwatery z dekoracją malowaną naszkliwnie. Ornament stanowią kwiaty w odcieniach różu, błękitu, bieli i czerwieni oraz zielone liście. Pozostała część korpusu utrzymana jest w jednolitym kobaltowym kolorze. Po bokach korpusu umieszczono półplastyczne uchwyty. Korpus kryje zbiornik na naftę. Wykorzystano palnik pierścieniowy niemieckiej firmy Haller&Co, jej znak firmowy umieszczony został na pokrętle. Kominek dopasowany jest do palnika. Klosz z bezbarwnego szkła o kwiatowym kształcie malowany jest w duże niebieskie kwiaty.
Następną będzie lampa w kształcie przysadzistego pucharu. W bogatej dekoracji podstawy i korpusu odnajdziemy maski lwów, ornamenty okuciowe, kimation, a na pokrywie wokół palnika muszle i liściaste łodygi. Na dekorację korpusu składają się także, naprzemiennie ułożone, półplastyczne pilastry i wazony z bukietami kwiatów. Kominek jest smukły, wybrzuszony w dolnej części i dopasowany do rodzaju palnika. Na pokrętle palnika pierścieniowego typu Kosmos umieszczono znak graficzny wykonawcy. Klosz o kształcie kwiatowym z wysoką kryzą i dekoracją w postaci trawionych girland i łańcuchów nie jest oryginalnym elementem tej lampy.
Omówione powyżej lampy stanowią dary dla Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. W 1982 roku zbiory muzealne wzbogaciła natomiast zakupiona na rynku antykwarskim lampa z korpusem udekorowanym w typie Imari. (Nazwa tego zdobienia stanowi ogólne określenie pewnego rodzaju japońskiej ceramiki i wywodzi się od nazwy portu, z którego przez wiele lat eksportowano do Europy wyroby ceramiczne.) Korpus lampy wykonany był w Japonii, natomiast jej serce – palnik w Niemczech. Oba elementy pochodzą z 2. połowy XIX wieku. Mosiężna podstawa opiera sią na nóżkach w formie zwierzęcych racic. Na porcelanowym korpusie przedstawione zostały na białym tle kwiaty lilii, goździków i chryzantem, a w czterech wydzielonych kwaterach w formie wieloliścia kwiaty goździków. Motyw ten powtarza się w dekoracji przykrywy. Użytymi barwami są czerwień i kobalt, podkreślone złoceniami. (Czerwień w Japonii oznacza życie, szczęście i bohaterstwo.) Zbiornik na naftę ukryty jest wewnątrz korpusu. Palnik pierścieniowy typu Matador wykonano w berlińskiej firmie Ehrich & Graetz, a na jego pokrętle, przy znaku graficznym wytwórni, zamieszczono informację o optymalnej szerokości knota: 15 linii. Kominek został prawdopodobnie dobrany. Klosz jest w kształcie kwiatowym, w przekroju ośmioboczny.
Podpisy do fotografi:
- Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
- Kompozycja kwiatowa w Salonie Białym pałacu kozłowieckiego wykonana przez florystkę Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, Karolinę Bogusz, sierpień 2022
- Lampa naftowa stołowa, salonowa; Anglia, początek XX wieku; mosiądz, fajans, szkło bezbarwne; nr inw. MPK/CS/2054
- Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej; Anglia, początek XX wieku; mosiądz, fajans, szkło bezbarwne; nr inw. MPK/CS/2054
- Fragment zbiornika i pokrętła lampy naftowej; Anglia, początek XX wieku; mosiądz; nr inw. MPK/CS/2054
- Lampa naftowa, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
- Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
- Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
- Szklany klosz lampy, malowany w kwiaty, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; szkło, farby naszkliwne; nr inw. MPK/CS/2212
- Lampa naftowa z dekoracją kwiatową, XIX wiek; stop metali, mosiądz, szkło; nr inw. MPK/ZM/1405
- Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej z dekoracją kwiatową, XIX wiek; stop metali, mosiądz, szkło; nr inw. MPK/ZM/1405
- Lampa naftowa; korpus: Arita, Japonia, porcelana; palnik: Ehrich und Greatz, Berlin, Niemcy, mosiądz; 2. połowa XIX wieku; nr inw. MPK/CS/458
- Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej, Arita, Japonia; 2. połowa XIX wieku, porcelana; nr inw. MPK/CS/458
- Lampa naftowa; korpus: Arita, Japonia, porcelana; palnik: Ehrich und Greatz, Berlin, Niemcy, mosiądz; 2. połowa XIX wieku; nr inw. MPK/CS/458
![Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212 Fotografia kolorowa przedstawia fragment porcelanowego korpusu lampy naftowej. W owalu bukiet kwiatów w kolorach białym, różowym, niebieskim, pomarańczowym. Pomiędzy kwiatami zielone liście.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/1._tytulowe.jpg)
Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
![Kompozycja kwiatowa w Salonie Białym pałacu kozłowieckiego wykonana przez florystkę Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, Karolinę Bogusz, sierpień 2022 Fotografia kolorowa przedstawia bukiet wykonany z róż i innych kwiatów w odcieniach różu, fioletu, beżu, żółci, ustawiony na stole o marmurowym blacie. W tle widoczna przeszklona witryna z podświetloną zawartością, porcelanowymi figurami i fragment dużego obrazu w złoconej, zdobionej ramie.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/2..jpg)
Kompozycja kwiatowa w Salonie Białym pałacu kozłowieckiego wykonana przez florystkę Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, Karolinę Bogusz, sierpień 2022
![Lampa naftowa stołowa, salonowa; Anglia, początek XX wieku; mosiądz, fajans, szkło bezbarwne; nr inw. MPK/CS/2054 Fotografia kolorowa przedstawia lampę naftową o metalowej podstawie, na której osadzony jest owoidalny porcelanowy korpus ozdobiony kwiatami katlei i liściastymi gałązkami. Kolorystyka w odcieniach różu, błękitu i żółci. Klosz kopulasty, ze szkła mlecznego, współczesny.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/3..jpg)
Lampa naftowa stołowa, salonowa; Anglia, początek XX wieku; mosiądz, fajans, szkło bezbarwne; nr inw. MPK/CS/2054
![Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej; Anglia, początek XX wieku; mosiądz, fajans, szkło bezbarwne; nr inw. MPK/CS/2054 Fotografia kolorowa przedstawia lampę naftową o metalowej podstawie, na której osadzony jest owoidalny porcelanowy korpus ozdobiony kwiatami katlei i liściastymi gałązkami. Kolorystyka dekoracji jest w odcieniach różu, błękitu i żółci.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/4..jpg)
Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej; Anglia, początek XX wieku; mosiądz, fajans, szkło bezbarwne; nr inw. MPK/CS/2054
![Fragment zbiornika i pokrętła lampy naftowej; Anglia, początek XX wieku; mosiądz; nr inw. MPK/CS/2054 Fotografia kolorowa przedstawia fragment mosiężnego zbiornika lampy naftowej oraz fragment palnika z pinezką pokrętła. Na pokrętle widoczny jest zatarty wzór producenta.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/5..jpg)
Fragment zbiornika i pokrętła lampy naftowej; Anglia, początek XX wieku; mosiądz; nr inw. MPK/CS/2054
![Lampa naftowa, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212 Fotografia kolorowa przedstawia lampę naftową o porcelanowym kobaltowym korpusie z bukietami kwiatów w rewersach. W owalu bukiet kwiatów w kolorach białym, różowym, niebieskim, pomarańczowym. Pomiędzy kwiatami zielone liście. Podstawa mosiężna, klosz kulisty szklany, malowany w kwiaty.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/6..jpg)
Lampa naftowa, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
![Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212 Fotografia kolorowa przedstawia bukiet kwiatowy porcelanowego korpusu lampy naftowej. W owalu bukiet kwiatów w kolorach białym, różowym, niebieskim, pomarańczowym. Pomiędzy kwiatami zielone liście.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/7..jpg)
Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
![Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212 Fotografia kolorowa przedstawia bukiet kwiatowy porcelanowego korpusu lampy naftowej. W owalu bukiet kwiatów w kolorach białym, różowym, niebieskim, pomarańczowym. Pomiędzy kwiatami zielone liście.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/8..jpg)
Fragment korpusu lampy, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; porcelana, szkło, farby naszkliwne, mosiądz; nr inw. MPK/CS/2212
![Szklany klosz lampy, malowany w kwiaty, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; szkło, farby naszkliwne; nr inw. MPK/CS/2212 Fotografia kolorowa przedstawia szklany przezroczysty klosz o kwiatowym kształcie, na którym namalowane są kompozycje ze stylizowanych kwiatów w kolorze pomarańczu, zieleni i niebieskim.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/9..jpg)
Szklany klosz lampy, malowany w kwiaty, Francja, Bayeaux – Valentine (?), 2. połowa XIX wieku; szkło, farby naszkliwne; nr inw. MPK/CS/2212
![Lampa naftowa z dekoracją kwiatową, XIX wiek; stop metali, mosiądz, szkło; nr inw. MPK/ZM/1405 Fotografia kolorowa przedstawia lampę w formie przysadzistego pucharu pokrytego ornamentami, z tulipanowym kloszem o wyniesionej falistej krawędzi. Na walcowatym korpusie architektoniczna dekoracja z półplastycznych pilastrów, pomiędzy nimi wazony z bukietami kwiatów. Klosz w formie spłaszczonej kuli z dość wysoką kryzą, dekorowany trawionymi stylizowanymi girlandami, połączonymi odcinkami łańcucha.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/10..jpg)
Lampa naftowa z dekoracją kwiatową, XIX wiek; stop metali, mosiądz, szkło; nr inw. MPK/ZM/1405
![Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej z dekoracją kwiatową, XIX wiek; stop metali, mosiądz, szkło; nr inw. MPK/ZM/1405 Fotografia kolorowa przedstawia wypukłą dekorację mosiężnego korpusu lampy złożoną z półplastycznych pilastrów, między którymi umieszczone są wazony z bukietami kwiatów.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/11..jpg)
Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej z dekoracją kwiatową, XIX wiek; stop metali, mosiądz, szkło; nr inw. MPK/ZM/1405
![Lampa naftowa; korpus: Arita, Japonia, porcelana; palnik: Ehrich und Greatz, Berlin, Niemcy, mosiądz; 2. połowa XIX wieku; nr inw. MPK/CS/458 Fotografia kolorowa przedstawia lampę naftową o porcelanowym, wybrzuszonym korpusie osadzonym na mosiężnej podstawie wspartej na czterech nóżkach. Na korpusie namalowane są stylizowane kwiaty lilii, goździków i chryzantem. Dekoracja w kolorystyce bieli, kobaltu, czerwieni ze złoceniami. Klosz lampy ma tulipanowy kształt.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/12..jpg)
Lampa naftowa; korpus: Arita, Japonia, porcelana; palnik: Ehrich und Greatz, Berlin, Niemcy, mosiądz; 2. połowa XIX wieku; nr inw. MPK/CS/458
![Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej, Arita, Japonia; 2. połowa XIX wieku, porcelana; nr inw. MPK/CS/458 Fotografia kolorowa przedstawia fragment porcelanowego korpusu lampy naftowej. Na korpusie namalowane są stylizowane kwiaty lilii, goździków i chryzantem. Dekoracja w kolorystyce bieli, kobaltu, czerwieni ze złoceniami.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/13.jpg)
Fragment dekoracji korpusu lampy naftowej, Arita, Japonia; 2. połowa XIX wieku, porcelana; nr inw. MPK/CS/458
![Lampa naftowa; korpus: Arita, Japonia, porcelana; palnik: Ehrich und Greatz, Berlin, Niemcy, mosiądz; 2. połowa XIX wieku; nr inw. MPK/CS/458 Fotografia kolorowa przedstawia fragment lampy naftowej. Widoczna część korpusu porcelanowego ozdobiona jest wzorem kwiatowym w kolorach białym, kobaltowym, czerwonym ze złoceniami. Na niej osadzony jest palnik, który w niższej części mechanizmu ma zamocowane pokrętło do regulacji wysokości płomienia, wyżej perforowane elementy konstrukcji dostarczające tlenu. Całość palnika zakończona dekoracyjną galeryjką. Na pinezce pokrętła, na czarnym tle złotym kolorem napis: półkoliście Ehrich und Greatz, Berlin – nazwa producenta i w centralnej części 15’’’ Matador – informacja o szerokości knota.](http://www.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1335/uploads/14..jpg)
Lampa naftowa; korpus: Arita, Japonia, porcelana; palnik: Ehrich und Greatz, Berlin, Niemcy, mosiądz; 2. połowa XIX wieku; nr inw. MPK/CS/458